Over de auteur

Naam:	Jacquelien Bredenoord
Functie:	Taal- en leescoördinator Het Kofschip, Zevenaar
Opleidingen:	pabo Post-hbo Taal- en Leescoördinator Opleiding coaching
Overig:	Freelance opgavenconstructeur Cito (2006-2012). Opgaven en teksten maken voor de LVS-, Entree- en Eindtoets voor begrijpend lezen, studievaardigheden, woordenschat en begrijpend luisteren.

Eigen ervaring met begrijpend lezen

Begrijpend lezen, dat is nou niet het vak waar leerkrachten warm voor lopen. Ook ik niet. Elke keer weer zag ik op tegen de saaie lessen in de roze boeken van Goed Gelezen en de ellenlange voorbereidingstijd die daarbij hoorde. Gelukkig kwam er Nieuwsbegrip. Elke week een nieuwe tekst die aansloot bij de actualiteit, leuke opdrachten erbij en kinderen die gemotiveerd waren omdat het onderwerp hen aansprak. Ik nam de stress bij het kopieerapparaat, waar alle collega’s op dezelfde dag hun lessen moesten kopiëren, voor lief en stortte me enthousiast op de lessen: filmpje kijken, met de kinderen praten over wat ze er al van wisten, vragen beantwoorden en strategieën toepassen. Maar… de resultaten op de LVS-toetsen werden niet beter. De teksten van Nieuwsbegrip voldeden vaak niet aan Cito’s predicaat ‘goede tekst’. Kopjes pasten niet, alinea’s waren rommelig en de opgaven waren niet altijd eenduidig. Daarbij werd de Cito-vraagstelling niet voldoende geoefend: “Juf, dit hebben we nog nooit gehad!” riep een leerling toen hij een gatentekst moest maken.

 

Zelf materialen schrijven

Ik besloot mijn eigen materialen voor begrijpend lezen te schrijven toen ik een bijles-week organiseerde. Goede teksten en opgaven met multiple choice-vragen zoals ik dat bij het Cito had geleerd. Ik stortte me op de wetenschappelijke literatuur over de didactiek van het begrijpend lezen om tot een theoretisch kader te komen. De teksten en opgaven die ik schreef, probeerde ik uit op de basisschool waar ik werk en tijdens de bijlessen. Zo ontstonden gaandeweg de instructiemodellen zoals ze nu in de boeken beschreven staan. De leerlingen reageerden enthousiast en hadden baat bij de duidelijke en tekstgerichte aanpak. De resultaten van de leerlingen stegen, zowel op mijn eigen basisschool als bij de bijles.

 

Een nieuwe methode voor particulieren en scholen 

De toen geschreven teksten bracht ik uit in een oefenboek voor particulieren: het Oefenboek Begrijpend Lezen voor groep 7/8. Dit bleek een groot succes. Het boek werd goed verkocht en er kwamen veel positieve reacties van ouders. Toen ook scholen belangstelling toonden, besloot ik de oorspronkelijke versie uit te werken naar twee losse boeken, voor groep 7 en 8. Een duidelijke theoretische uitleg en 40 oefenteksten, voor elke schoolweek één. De vraag naar boeken voor andere klassen groeide. Langzamerhand is zo een volwaardige methode ontstaan, van M4 tot groep 8, inclusief een toetsmap, leerlingwerkboekjes en een bijbehorend implementatietraject.

 

Ervaringen BeterBijLeren-methode

Scholen die de methode gebruiken, zijn positief. Bij het schrijven heb ik altijd mijn collega’s voor ogen gehad: wat hebben zij nodig om goede lessen te kunnen geven? Hoe kan ik de instructie zo duidelijk mogelijk beschrijven? Welke tips geef ik bij de lessen? Alle teksten zijn getest op school en met de feedback die ik van leerlingen en leerkrachten kreeg, is de methode steeds verder doorontwikkeld. Van een boek met 25 teksten en 250 meerkeuzevragen, tot een leerlijn voor alle groepen; niet meer alleen meerkeuzevragen, maar ook strategieopdrachten, open vragen, samenvatten en woordenschatontwikkeling. En natuurlijk een focus op leerkrachtgedrag, want een goede instructie is het belangrijkste bij begrijpend lezen. Scholing, klassenbezoeken en coaching zijn daarom essentieel bij de invoering.

 

De toekomst van Beter BijLeren

Ik streef er naar de methode altijd te verbeteren en te vernieuwen. Vanaf de zomer zullen er in de nieuwe boeken bijvoorbeeld naast de schrijfopdrachten ook onderzoeksopdrachten staan. Verder is de leerlijn Begrijpend Luisteren (voor groep 1-2) in ontwikkeling. Deze sluit aan op onze BeterBijLeren-methode. Daarnaast blijf ik me altijd verdiepen in (nieuwe) onderzoeken rondom begrijpend lezen.